[63] อริยบุคคล 7 (ทักขิเณยยบุคคล)
ผู้มีสติเหนืออุปาทาน 
noble individuals

 

• 1. อุภโตภาควิมุต (ผู้หลุดพ้นทั้งสองส่วน) 
  คือ ได้สัมผัสวิโมกข์ 8 ด้วยกาย และสิ้นอาสวะแล้วเพราะเห็นด้วยปัญญา
        หมายเอาพระอรหันต์ผู้ได้เจโตวิมุตติขั้นอรูปสมบัติมาก่อนที่จะได้ปัญญาวิมุตติ 
        one liberated in both ways

   

• 2. ปัญญาวิมุต (ท่านผู้หลุดพ้นแล้วด้วยอำนาจปัญญา)
  ผู้หลุดพ้นด้วยปัญญา คือ มิได้สัมผัสวิโมกข์ 8 ด้วยกาย แต่สิ้นอาสวะแล้วเพราะเห็นด้วยปัญญา
       หมายเอาพระอรหันต์ผู้ได้ปัญญาวิมุตติก็สำเร็จเลยทีเดียว 
       one liberated by understanding

   

• 3. กายสักขี (ท่านผู้สามารถด้วยกาย)
  ผู้เป็นพยานด้วยนามกาย หรือ ผู้ประจักษ์กับตัว คือ
  ได้สัมผัสวิโมกข์ 8 ด้วยกาย และอาสวะบางส่วนก็สิ้นไปเพราะเห็นด้วยปัญญา
       หมายเอาพระอริยบุคคลผู้บรรลุโสดาปัตติผลแล้วขึ้นไป จนถึงเป็นผู้ปฏิบัติเพื่ออรหัต
       ที่มีสมาธินทรีย์แก่กล้าในการปฏิบัติ
       the body-witness

   

• 4. ทิฏฐิปปัตตะ (ท่านผู้ถึงแล้วด้วยความเห็น)
  ผู้บรรลุสัมมาทิฏฐิ คือ ท่านที่เข้าใจอริยสัจจธรรมถูกต้องแล้วและอาสวะบางส่วนก็สิ้นไปเพราะเห็นด้วยปัญญา
       หมายเอาพระอริยบุคคลผู้บรรลุโสดาปัตติผลแล้วขึ้นไป จนถึงเป็นผู้ปฏิบัติเพื่ออรหัต
       ที่มีปัญญินทรีย์แก่กล้าในการปฏิบัติ 
       one attained to right view

   

• 5. สัทธาวิมุต
  ผู้หลุดพ้นด้วยศรัทธา
       คือ ท่านทีเข้าในอริยสัจจธรรมถูกต้องแล้วและอาสวะบางส่วนก็สิ้นไป
       เพราะเห็นด้วยปัญญา แต่มีศรัทธาเป็นตัวนำหน้า
       หมายเอาพระอริยบุคคลผู้บรรลุโสดาปัตติผลแล้วขึ้นไป จนถึงเป็นผู้ปฏิบัติเพื่ออรหัต
       ที่มีสัทธินทรีย์แก่กล้าในการปฏิบัติ 
       one liberated by faith

   

• 6. ธัมมานุสารี 
  ผู้แล่นไปตามธรรม หรือผู้แล่นตามไปด้วยธรรม
       คือ ท่านผู้ปฏิบัติเพื่อบรรลุโสดาปัตติผล
       ที่มีปัญญินทรีย์แก่กล้า อบรมอริยมรรคโดยมีปัญญาเป็นตัวนำ
       ท่านผู้นี้ถ้าบรรลุผลแล้วกลายเป็นทิฏฐิปัตตะ 
       the truth-devotee

   

• 7. สัทธานุสารี
  ผู้แล่นไปตามศรัทธา หรือผู้แล่นตามไปด้วยศรัทธา
       คือ ท่านผู้ปฏิบัติเพื่อบรรลุโสดาปัตติผล
       ที่มีสัทธินทรีย์แก่กล้า อบรมอริยมรรคโดยมีศรัทธาเป็นตัวนำ
       ท่านผู้นี้ถ้าบรรลุผลแล้วกลายเป็นสัทธาวิมุต 
       the faith devotee